اتاق پیشه وران و دکانداران افغانستان یک شخصیت حکمی مستقل، غیر دولتی و غیر انتفاعی مربوط به جامعه پیشه وران و دکانداران میباشد، که باساس پیشنهاد رهبری اتحادیه ملی پیشه وران و فیصله شورای عالی اقتصادی و حکم شماره 2429 مؤرح 1398/9/4 مقام ریاست جمهوری منظور گردید، در همکاری با وزارت صنعت و تجارت و سایر ارگانهای ذیربط فعالیت میکند. این اتاق در جهت رشد و انکشاف اقتصادی، بلند بردن مهارت های مسلکی و حرفوی انکشاف سکتور پیشه وران و دکانداران بخاطر انجام رقابت سالم در بازار تلاش مینماید تا فعالیتهای تولیدی، خدماتی، تجارتی پیشه وران ، دکانداران از جمله اتحادیه ها ، انجمن ها، کوپراتیف های پیشه وری ، متشبثین خصوصی و اصناف را در سطح کشور انسجام و هماهنگ سازد. دفتر مرکزی اتاق پیشه وران و دکانداران در کابل ناحیه سوم شهر کابل موقعیت داشته و در بیست ولایت و 11 ولسوالی کشور فعالیت مینماید. اتاق در حال حاضر دارای 1500000 عضو انفرادی و جمعی است.
بباور آگابباور آگاهان صنایع دستی هنریست که هویت ملت ما و عملکرد سلاطین، زمامداران و رهبران را در مراحل معین تاریخ معرفی نموده و مینماید. پژوهشگران مراحل پروسه صنایع دستی را به سه مرحله و دو دوره طلایی باختر قرون وسطی دوره درخشان هرات تقسیم نموده اند. نظر به شهادت تاریخ موقعیت جغرافیایی افغانستان مرکز تمدنهای بشری یکی ازین خصوصیات راه توقف گاه ابریشم بوده موجودیت چنین راه بزرگ تجارتی جهانی باعث گردیده بود که این کشور پیوند تمدن های چین، اروپا، اعراب و بلاخره انگلیس گردد. از اختلاط تمدن ها تمدن های جدید بمیان آمد. کانون آرایایی ها بحیث پنجم تمدن بشری در جهان شناخته شده بود، آثاریکه در سال 1358 هجری شمسی از طلا تپه آی خانم بدست آمده بنام گنج باختر شهرت داشت، همچنان در زمان تیموریان صنعت در همه عرصه رشد نموده بود و در زمان سلطان محمود غزنوی افغانستان به مرکز علم و صنعت تبدیل شد. در زمان تیموریان و سایر دولتهای قرون وسطی در افغانستان، معماری شرقی، کاشی کاری، نقاشی، گنبد سازی، مدارس، قلعه ارگ سازی، و راه سازی و وغیره شهرت بسزای کسب کرده بود. مسجد جامع هرات توسط غوریان اساس گذاشته شده بعدا بواسطه تیموریان ترمیم گردید، و تغیر شکل مسجد ابو نصر پارسا در بلخ و روضه حضرت علی در شهر مزار شریف در زمان تیموریان اعمار گردید. در زمان بابریان باغداری و کانال کشی رونق بسیار پیدا کرده بود که میتوان باغ بابر را مثال داد. دروازه های ارگ در زمان امیر عبدالرحمن خان توسط سید محمد خان نجار باشی استالفی ساخته شده است، تولیدات کندن کاری نورستانی توجه جهانیان را بخود جلب نموده و تیمورشاه در ساحه بالا حصار برای آهنگران زمین توزیع نموده که برای خود خانه و محل کار اعمار نمایند. آهنگران در آنجا توپ های زمزمه و خنجر های آبدار تولید میکردند. در زمان غازی امان الله خان و ما بعد از آن توجه خاص بخاطر رشد و انکشاف صنایع دستی و حرفه های مختلف را تشکیل میداد و در نظامنامه تشویق صنایع که بتاریخ اول ثور 1302 در زمان زمامداری غازی امان الله در چهار فصل و سی و یک ماده به تصویب رسید، امتیازات زیادی برای مؤلدین صنایع دستی و پیشه وری به تصویب رسیده بود. قبل از سال 1366 اصناف در چوکات اتحادیه صنفی که اکنون بنام اتحادیه ملی کارکنان افغانستان مسمی است تنظیم بوده ولی با در نظرداشت خصوصیات فعالیت اقتصادی پیشه وران بمثابه کار فرمایان کوچک و محتوای فعالیت اتحادیه های کارگران دولت وقت تصمیم گرفت تا پیشه وران را در یک نهاد جدا و مستقل نقش بدهد تا از خواستها و منافع آنان به شکل بهتر نماینده گی شود، همان شد که در اولین کنگره اتحادیه ملی پیشه وران افغانستان به تاریخ نهم میزان سال ۱۳۶۶ در تالار انستیتیوت پول تخنیک کابل به اشتراک ششصد تن از نماینده گان پیشه وران ازحرفه ها مختلف دایر وعده ای ازرجال برجسته حزبی ودولتی در ان اشتراک نموده بودند.هدف عمده ومهم اتحادیه ملی پیشه وران را بمثابه یک سازمان اجتماعی در راه همکاری همه جانبه بمنظور ارتقای موثریت کار ازدیاد تولید وبهبود کیفیت محصولات، تشخیص و اساسات حقوقی، دفاع از منافع اجتماعی اقتصادی پیشه وران طرح ریزی گردیده بود. درکنگره نقش پیشه وران در سهم گیری اقتصاد ملی که بیش از چهل فیصد محصولات ناخالص ملی را احتوا می نمودند، برجسته گردید، کنگره اساسنامه را تصویب وشورای مرکزی را درفضای ازاد ودموکراتیک انتخاب نمود.مرحوم رضوان قل تمنا به حیث رئیس مرحوم حبیب زاده محترم سیف الرحمن خان ومحترم محمد حسن سپاهی بحیث معاونین انتخاب گردیدند.رهبری اتحادیه فیصله های کنگره را بمثابه رهنما ومحرک نیرومندی برای رشد حرفه و پیشه ها از اهمیت شایانی برخوردار بود، توانست در اکثریت ولایات وعده از ولسوالی ها آنرا عملی سازد وخدمات بزرگ را از ناحیه بازاریابی تولیدات پیشه وری تهیه مواد خام با تدویر وسهم گیری در نمایشگاه ها در داخل و خارج کشور انجام داده و کسب افتخار مدال و دپلوم های افتخاری کوپراتیف های پوستین دوزی استالف و چرم گری بریکوت در نمایشگاه کشور بلغاریا که چهل کشور از جمله ایران در آن اشتراک داشت یک مثال آن میباشد. هفته چندین کانتینر تولیدات صنایع دستی به همکاری شرکت صنایع دستی امپوریم به مارکیت های اروپا، امریکا و استرالیا صادر میگردید. یک بخش فعالیت اتحادیه، ایجاد و رهبری کوپراتیف های پیشه وری بود که در سالهای پیش کوپراتیف ها در بخش های خیاطی، ساختمانی، چرمگری، فلز کاری،ریخته گری، قالین بافی، موبل و فرنیچر، جاکت بافی و غیره که تا اخیر سال 1374تاسیس و فعالیت مینمودند و این کوپراتیف ها از یک سلسله امتیازات برخوردار بودند، برای چهار سال از پرداخت محصولات گمرکی و مالیات معاف بودند. برای کوپراتیف ها ده فیصد امتیاز در عقد قرار داد ها نسبت به شرکت های خصوصی داده شده بود.همچنان کوپراتیف در عقد قرار داد ها از پرداخت تضمین معاف بودند. اکثریت فابریکات بزرگ و کوچک دولتی و مختلط مواد مورد ضرورت پیشه وران را به قیمت مناسب در اختیار پیشه وران قرار میدادند. روزانه بیش از یک صد تن آرد، ده ها هزار لیتر تیل و چندیدن تن شکر به قیمت نرخ دولتی در اختیار خبازان، رستورانت های یومیه، کلچه پزان و قنادان قرار داده می شد. پیشه وران مبتکر و پیشتاز مورد تقدیر قرار میگرفتن. بخاطر حمایت از تولیدات داخلی از توردید تولیدات مشابه و کم کیفیت خارجی جلوگیری بعمل میامد. یک شرکت صنایع دستی که به اشتراک اتاق تجارت سایر ارگان ها به رهبری اتحادیه ملی پیشه وران ایجاد گردیده بود، خدمات بزرگ غرض بازار یابی تولیدات صنایع دستی و تهیه مواد خام مورد ضرورت انجام میداد. رئیس و معاون اول اتحادیه عضویت شورای وزیران و کمیته اقتصادی شورای وزیران وقت را داشتن بخاطر بهبود رشد اقتصادی بلند بردن مهارت های مسلکی بازاریابی تولیدات و جلب قرضه مورد ضرورت با ربح عادلانه نظریات شان مورد تایید و تصویب قرار میگرفت. بعد از مسلط شدن حاکمیت مجاهدین در شهر کابل و سایر ولایات در سال 1371 برای پیشه وران مثل سایر هموطنان ما ضربات مهلک وارد گردید. گپ به جای رسید که سازمانهای اجتماعی از جمله اتحادیه پیشه وران منحل گردید. بعد از ایجاد دولت های موقت انتقالی پیشه وران نیز مثل سایرهموطنان ما از زیر توده های خاکستر سر بلند کرده بخاطر انسجام بهتر خواهان احیای مجدد اتحادیه خویش گردیدند. یکی از دست آورد های مهم و سهم اتحادیه در تثبیت موقعیت اجتماعی پیشه وران درج ماده سیزدهم در قانون اساسی است که باساس تلاشهای رهبری وقت پزیرفته شد، مبنی بر این ماده دولت در قبال رشد صنایع و انکشاف فعالیت های پیشه وری مؤظف گردید. اتحادیه توانست در استقامت های ذیل وظایف خویش را مطابق اساسنامه خویش انجام دهند.
سازماندهی و سمتدهی فعالیت های تولیدی اقتصادی اجتماعی پیشه وران انفرادی اتحادیه ها کارگاه ها و صنعت کاران در جهت رشد اقتصاد ملی و ارتقای سطح زنده گی اقتصادی و فرهنگی پیشه وران و کسبه کاران تامین شرایط استفاده موثر و هدفمند از کلیه حقوق و امتیازات توسط قوانین و مقررات دولت به منظور رشد و ارتقای محصولات پیشه وران و ارتقای سطح زندگی وضع گردید. بعد از تدویر کنگره دوم سوم و چهارم مطابق قانون اساسی قانون جمعیت ها بفعالیت آغاز نمودند. تمام مقامات اتحادیه انتخابی بوداز رهبری صنف تا مقامات هیئت مدیره و اجرائیه در فضای آزاد و دموکراتیک انتخابی بودند. اتحادیه توانست در ۲۰ ولایات و ۱۱ ولسوالی و شهر کابل در حدود ۱۵۰۰۰۰ تن پیشه ور را در ۹۸۶ صنف متشکیل سازد.
در طول این مدت اتحادیه ملی پیشه وران یگانه نهاد سرتاسری، دادخواهان پیشه وراندر طول این مدت اتحادیه ملی پیشه وران یگانه نهاد سرتاسری، دادخواهان پیشه وران مبدل گردید و بحیث نهاد مطرح عضویت شورای عالی اقتصاد، کمیته اقتصادی شورای وزیران و سایر تیم های کاری در زمینه طرح و اصلاح قوانین ، لوایح و طرزالعمل های مربوط به سکتور خصوصی را حاصل نمود، از جمله تغیر در مالیه اصناف ، مالیه تالار های عروسی، قانون شاروالیها و قانون محصول خدمات شاروالی ، قانون برگزاری محافل عروسی و ده ها سند تقنینی دیگر که تسهیلات برای اصناف را دربر دارد نام برد، منجمله در قانون جدید مالیه معافیت از مالیه 300000 و مالیه زرگران و تانگهای تیل 1% پیشبینی شده است. معافیت مالیاتی از 60000 به 150000 افزایش یافت، در قانون لوایح از 150000 به 500 افغانی تقلیل یافت، مافیت جرایم مالیاتی از اصناف و شرکت ها که صد فیصد تثبیت شده بود 95 فیصد جرایم معاف گردید. صنف موتر فروشان از ناحیه کرایه محلات ، حل مشکلات زرگران از ناحیه واردات تیزاب مورد ضرورت و حل مشکلات خبازان از ناحیه ایجاد فاصله بین خبازی ها باساس پیشنهاد اتحادیه ملی پیشه وران صورت گرفت. .
یکی از اهداف اساسی اتحادیه ملی پیشه وران افغانستان خدمت به پیشه وران بوده درین باره کارهای ذیل صورت گرفت
:
رهبری پیشه وران انفرادی و صنعت کاران کوچک در ۱۲۴ حرفه مشغول میباشد. توسط همکاری اتحادیه بمنظور ارتقای موثریت کار افزایش تولیدات و بهبود کیفیت محصولات پیشه وری و استفاده موثر از تکنالوژی معاصر، امور فرهنگی ، تلاش جهت ارتقای دانش حرفوی و مهارت پیشه وری و کارکنان، تثبیت درجه مهارت و اعطای تصدیق مهارت های حرفوی تلاش در بازار یابی محصولات و خدمات تولیدی پیشه وران از طریق تدویر نمایشگاه ها در داخل و خارج کشور تعدیل موادات ۷۴- ۷۵ قانون مالیات تثبیت جواز شاروالی به سه کتگوری اخذ فرمان ریاست جمهوری در مورد دادن ۲۵ فیصد امتیاز در خریداری ها از تولیدات داخلی، تغیر هزاران دستگاه های خبازی رستورانت های یومیه صالون های عروسی کلچه پزی از چوب به گاز، نصب فلتر ها بخاطر تصفیه دود در صد ها حمام، سنگ فرش نمودند و جابجا سازی فریزر در قصابی ها، اخذ جای برای بوت دوزان در ساحه جوی شیر شهر کابل ،اعمار دستگاه مدرن قصابی در شهر کابل، جذب چهل دستگاه خمیر کن از موسسات خیریه برای خبازان شهر هرات، اخذ ویزه کشور ایران برای صدها تن پیشه وران هرات و ایجاد نمایشگاه بوت تولیدی وطن در خیر خانه میباشند.
.
تدویر ورکشاپ بخاطر آشنایی، مدیریت خوب در شهر کابل و ولایات، تدویر کورس های آموزشی کوتا مدت و دراز مدت غرض بلند بردن مهارت های مسلکی بیش از دو هزار تن در بخشهای آرایشگری، کمپیوتر، پیرایش مردانه موبایل وغیره در شهر کابل و ولایات، ایجاد کورس های استاد شاگردی، تدویر کنفرانس ها دست رسی به زمین قرضه مبارزه با آلوده گی هوا در شهرها، نشر و پخش ده ها هزار مجله پیشه ور، خبر نامه و بروشور در مرکز و ولایات هرات و ننگرهار که نظریات پیشه وران در آن انعکاس یافته و ده ها بلبرد بنر بخاطر معرفی پیشه وران نیز نشر گردیده، دست آورد های پیشه وران مبتکر پیشتاز از طریق وسایل اطلاعات جمعی نشر صدها تن از پیشه وران برتر مورد تقدیر مادی و معنوی قرار گرفته اند.
باساس پیشنهادات رهبری اتحادیه در ملاقات ۱۳۹۷/۹/۱ با جلالتماب محمد اشرف غنی رئیس جمهور کشور خواست های ذیل منظور گردید.
و قرار حکم 11346 مؤرخ 1397/9/11 ریاست جمهوری به وزارت های محترم صنعت طی بیش از سی سال رهبری اتحادیه از ناحیه دست آورد های فوق و سایر دست آورد ها که داشت مفتخر به مدال غازی میر بچه خان شد، که از جانب جلالتماب داکتر محمد اشرف غنی منظور گردید.